Autor artykułu: Dietetyk Joanna Marciszewska
Zgaga, nazywana również refluksem żołądkowo-przełykowym, to problem, który dotyka wielu osób i może znacznie obniżać komfort życia. W niniejszym artykule przedstawię sprawdzone sposoby na zgagę oraz kilka kluczowych informacji na temat diety przy refluksie, które mogą pomóc w poprawie jakości życia. Obejrzyj nasz FILM na ten temat:
1. Zmiana pozycji po posiłku
Jednym z pierwszych kroków w walce ze zgagą jest zmiana nawyków związanych z pozycją ciała po posiłku. Unikaj leżenia lub półleżenia przez pierwsze dwie godziny po jedzeniu. Taka pozycja może sprzyjać cofaniu się treści pokarmowej do przełyku, co nasila objawy refluksu. Zamiast tego, staraj się utrzymywać pionową pozycję – może to być pozycja siedząca lub stojąca. Spacer po posiłku również może pomóc w poprawie trawienia i zmniejszeniu ryzyka zgagi.
2. Higiena snu
Odpowiednia higiena snu jest kluczowa dla prawidłowego funkcjonowania całego organizmu, w tym układu pokarmowego. Jeśli masz problemy ze snem, wprowadź kilka zmian:
Zachowaj regularność – staraj się chodzić spać i wstawać o stałych porach. Regularny rytm snu wspomaga prawidłowe funkcjonowanie zegara biologicznego i może zmniejszać ryzyko zgagi.
Unikaj ekranów (smartfony, telewizory, komputery) tuż przed snem, ponieważ emitowane przez nie światło niebieskie zaburza produkcję melatoniny, hormonu snu. Zamiast tego, wybierz książkę lub inne formy relaksu, które nie obciążają wzroku.
Podniesienie wezgłowia łóżka może pomóc w uniknięciu cofania się treści żołądkowej do przełyku, co jest szczególnie ważne dla osób cierpiących na refluks. Można to zrobić poprzez umieszczenie podkładek pod nogi łóżka lub użycie dodatkowych poduszek.
3. Suplementacja melatoniną
Melatonina, znana jako hormon snu, może pomóc w regulacji rytmu dobowego i poprawie jakości snu. Może również wspierać pracę układu pokarmowego poprzez zmniejszenie wydzielania soków żołądkowych i poprawę funkcji zwieracza przełyku. Jeśli masz problemy z zasypianiem, rozważ suplementację melatoniną w godzinach wieczornych. Warto jednak skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji, aby dobrać odpowiednią dawkę i uniknąć ewentualnych skutków ubocznych.
4. Powolne, świadome jedzenie
Jednym z kluczowych elementów w walce ze zgagą jest świadome jedzenie. Szybkie spożywanie posiłków może prowadzić do połykania powietrza i niewłaściwego gryzienia, co z kolei opóźnia trawienie. Jedz powoli, dokładnie gryź każdy kęs i staraj się jeść w spokoju. To korzystnie wpłynie na mikroflorę jelitową i ogólną pracę układu pokarmowego.
Przyjmowanie posiłków w spokoju i skupieniu pozwala również na lepsze kontrolowanie ilości spożywanego jedzenia. Świadome jedzenie pomaga zredukować ryzyko przejadania się, co może negatywnie wpływać na trawienie i nasilać zgagę. Przerwy między kęsami, spokojne oddychanie i unikanie rozmów podczas jedzenia mogą znacznie poprawić proces trawienia.
5. Unikanie niektórych napojów i produktów
Pewne napoje i produkty mogą nasilać zgagę i powinny być ograniczone w diecie:
Alkohol, zwłaszcza w nadmiernych ilościach, może prowadzić do odwodnienia i osłabienia zwieracza przełyku, co utrudnia trawienie i nasila refluks.
Mocna kawa i herbata – kofeina może wpływać na pracę żołądka i nasilać zgagę. Chociaż u niektórych osób kawa może działać przeczyszczająco, u innych może prowadzić do odwodnienia i zgagi.
Mięta – choć często zalecana przy problemach trawiennych, może zwiększać wydzielanie soków żołądkowych i pogłębiać problem zgagi. Bezpiecznymi napojami są woda niegazowana i słaba herbata, np. rumianek.
Unikanie napojów gazowanych i soków owocowych o wysokiej zawartości fruktozy również może być korzystne, ponieważ mogą one powodować wzdęcia i dyskomfort w przewodzie pokarmowym.
6. Dieta przy refluksie – co jeść, a czego unikać?
Dieta jest kluczowym elementem w zarządzaniu refluksem i zgagą. Oto kilka zasad, których warto przestrzegać:
Unikaj ostrych przypraw – ostre przyprawy mogą drażnić przewód pokarmowy i nasilać objawy refluksu. Staraj się używać łagodniejszych przypraw i ziół.
Obserwuj swoją dietę – prowadź dzienniczek żywieniowy, aby zidentyfikować produkty, które nasilają zgagę. Notuj, co jesz, kiedy doświadczasz zgagi i w jakim nasileniu. Pozwoli to na identyfikację problematycznych produktów i ich eliminację z diety.
Sprawdź jak się czujesz po cytrusach i przetworach pomidorowych – u niektórych osób mogą one nasilać zgagę. Sprawdzaj, jak reagujesz na te produkty i odpowiednio dostosuj swoją dietę.
Spożywaj małe, częste posiłki – jedzenie mniejszych porcji może pomóc w zmniejszeniu nacisku na żołądek i zwieracz przełyku. Unikaj przejadania się, co może prowadzić do nasilenia zgagi.
Zadbaj o odpowiednią ilość błonnika – niskie spożycie warzyw, owoców, orzechów i pełnych ziaren może nasilać chorobę refluksową.
Błonnik jako naturalny sposób na zgagę
Często spotykam się z przekonaniem, że przy zgadze powinniśmy stosować dietę niskobłonnikową, bazującą na białym pieczywie, gotowanych warzywach i unikaniu świeżych owoców. Tego typu zalecenia mogą jednak nie być skuteczne, a wręcz szkodliwe dla większości osób zmagających się ze zgagą. Owszem, dieta łatwostrawna, uboga w błonnik, może być pomocna w przypadku leczenia choroby wrzodowej lub silnego zapalenia przełyku. Jednak w przypadku zgagi wywołanej chorobą refluksową, dieta powinna zawierać odpowiednią ilość błonnika – co najmniej 25 gramów dziennie, zgodnie z zaleceniami dla osób zdrowych.
Prawidłowe spożycie błonnika przy skłonnościach do zgagi może być bardzo korzystne. Błonnik zwiększa napięcie dolnego zwieracza przełyku, co zapobiega cofaniu się treści żołądkowej do przełyku. Ponadto, błonnik poprawia motorykę żołądka i jelit, co wspomaga prawidłowe trawienie i zmniejsza ryzyko wystąpienia przepukliny rozworu przełykowego. Dodatkowo, błonnik pomaga kontrolować apetyt, co może zapobiegać przejadaniu się – jednym z czynników nasilających zgagę.
Badania wykazały, że osoby z chorobą refluksową odczuwają mniejszą zgagę po zwiększeniu spożycia błonnika do zalecanego poziomu. Z tego powodu warto sięgać po owoce, warzywa, orzechy i pełnoziarniste produkty zbożowe. Dodatkowa suplementacja błonnikiem również może poprawić samopoczucie u osób z częstą zgagą. Co więcej, jedno z badań wykazało, że osoby z chorobą refluksową, które spożywały chleb pełnoziarnisty, miały o połowę mniejsze ryzyko wystąpienia objawów tej choroby, w tym zgagi, w porównaniu do tych, które spożywały białe pieczywo.
Wprowadzenie do diety produktów bogatych w błonnik może więc stanowić skuteczny domowy sposób na zgagę. Zwiększenie ilości błonnika w diecie to prosty krok, który może przynieść znaczną ulgę i poprawić jakość życia osób zmagających się z refluksem i zgagą.
Sól a zgaga i refluks
Kolejnym kluczowym elementem diety przy zgadze jest ograniczenie spożycia soli. Badania wykazały, że częste spożywanie produktów bogatych w sól może przyczyniać się do rozwoju choroby refluksowej oraz nasilania objawów zgagi. Ograniczenie soli w diecie nie tylko pomoże złagodzić zgagę, ale również zmniejszy ryzyko raka żołądka.
Produkty, które często zawierają duże ilości soli, to m.in.:
Przetwory mięsne – wędliny, kiełbasy, boczek, salami.
Gotowe dania – zupy instant, dania mrożone, fast food.
Przekąski – chipsy, krakersy, solone orzeszki.
Produkty konserwowane – kiszone ogórki, kapusta kiszona, konserwy rybne.
Sery – zwłaszcza twarde sery typu feta, cheddar, parmezan.
Ograniczenie tych produktów w codziennej diecie może przynieść ulgę osobom cierpiącym na zgagę i poprawić ogólne zdrowie układu pokarmowego. Zamiast tego, warto sięgać po świeże, naturalne produkty, które nie zawierają nadmiaru soli, takie jak świeże warzywa, owoce, chude mięso oraz pełnoziarniste produkty zbożowe.
Zmniejszenie spożycia soli to prosty krok, który może mieć znaczący wpływ na zdrowie i samopoczucie, zwłaszcza u osób z chorobą refluksową i zgagą.
Wapń i białko na zgagę i refluks
Wysokie spożycie wapnia może odgrywać znaczącą rolę w redukcji objawów refluksu i zgagi. Choć picie mleka nie zawsze jest skutecznym sposobem na zgagę dla każdego, istnieją pewne aspekty, które sugerują, że chude mleko i przetwory mleczne mogą być wartościowym elementem diety u osób zmagających się z refluksem.
Jednym z kluczowych powodów jest to, że nabiał jest bogatym źródłem wapnia. Wapń ma zdolność neutralizowania kwaśnego środowiska w żołądku, co może pomóc w zmniejszeniu objawów refluksu. Badania wskazują, że osoby spożywające duże ilości wapnia mają niższe ryzyko rozwinięcia choroby refluksowej.
Produkty bogate w wapń, które warto włączyć do diety, to m.in.:
Chude mleko
Jogurty naturalne
Chude sery (np. twaróg, mozzarella)
Zielone warzywa liściaste (np. jarmuż, szpinak)
Migdały
Ponadto, produkty mleczne zawierają dużo białka, co również może mieć korzystny wpływ na osoby zmagające się ze zgagą. Wyższa zawartość białka w diecie może pomóc w zmniejszeniu częstotliwości występowania zgagi, ponieważ białko pomaga wzmocnić zwieracz przełyku, co zapobiega cofaniu się treści żołądkowej do przełyku.
Wprowadzenie produktów bogatych w wapń i białko do codziennej diety może zatem stanowić skuteczny sposób na redukcję objawów refluksu i poprawę ogólnego zdrowia układu pokarmowego. Choć każdy organizm reaguje inaczej, warto wypróbować te produkty jako część diety przy refluksie, aby znaleźć najbardziej odpowiednie rozwiązanie dla siebie.
7. Unikanie bardzo tłustych posiłków
Tłuste posiłki mogą opóźniać opróżnianie żołądka i zwiększać ryzyko zgagi. Unikaj jedzenia dużych ilości tłustych potraw na raz. Staraj się, aby tłuszcz był obecny w diecie, ale w umiarkowanych ilościach i równomiernie rozłożony na wszystkie posiłki.
8. Unikanie przejadania się
Przejadanie się może prowadzić do uczucia ciężkości i nasilać problemy trawienne. Staraj się jeść regularnie i w umiarkowanych ilościach. Zbyt duże porcje jedzenia mogą powodować zgagę i opóźniać procesy trawienne.
Regulowanie wielkości porcji i jedzenie w regularnych odstępach czasu może pomóc w utrzymaniu prawidłowej perystaltyki jelit i zmniejszeniu ryzyka zgagi.
9. Redukcja stresu
Stres ma ogromny wpływ na zdrowie układu pokarmowego. Może zaburzać jego pracę i prowadzić do nasilenia zgagi. Znajdź metody na redukcję stresu, takie jak:
Ćwiczenia fizyczne – regularna aktywność fizyczna wspiera pracę układu pokarmowego i zmniejsza ryzyko zgagi. Wybierz formy aktywności, które sprawiają Ci przyjemność, np. jogging, jazda na rowerze, pływanie czy joga.
Techniki relaksacyjne – medytacja, joga, głębokie oddychanie. Te praktyki mogą pomóc w redukcji stresu i poprawie ogólnego samopoczucia.
Hobby i czas dla siebie – znajdź czas na relaks i odpoczynek. Angażowanie się w ulubione zajęcia może pomóc w redukcji stresu i poprawie jakości życia.
10. Konsultacja z dietetykiem
Jeśli mimo wprowadzenia powyższych zmian problem zgagi utrzymuje się, warto skonsultować się z dietetykiem. Indywidualnie dopasowana dieta i plan działania mogą przynieść znaczące rezultaty. Zapraszam na wizyty online do naszego gabinetu lub we Wrocławiu, gdzie wspólnie opracujemy plan, który pomoże w walce ze zgagą i poprawi funkcjonowanie układu pokarmowego.
留言