Głównym celem diety lekkostrawnej jest modyfikacja sposobu żywienia zgodnego z zasadami prawidłowo zbilansowanej diety w taki sposób, aby nie obciążać układu pokarmowego. W założeniach tej diety znajduje się ograniczenie oraz wykluczenie produktów, które nasilają dolegliwości związane z chorobami układu trawiennego. Mimo ograniczeń w dozwolonych produktach, ta dieta powinna być zbilansowana pod kątem mikro i -makro składników oraz witamin. Źle zbilansowana dieta może negatywnie wpływać na zdrowie, dlatego zmiany w diecie powinny być skonsultowane z dietetyczką/kiem i lekarką/rzem. Z tego artykułu dowiesz się co jeść w diecie lekkostrawnej, czego nie jeść oraz jakie są zasady diety lekkostrawnej.
Dla kogo dieta lekkostrawna?
Dieta lekkostrawna ma w swoich założeniach kilka podstawowych zasad, ale nie zawiera sztywnych reguł co do dozwolonych produktów. Każdy organizm jest inny i posiada indywidualne potrzeby, a ta dieta tak samo jak każda inna, powinna być dostosowana pod osobę, która będzie ją stosować. Lekkostrawna dieta jest zalecana głównie dla osób mających trudności trawienne, choroby żołądka i jelit, osób starszych oraz przed różnymi zabiegami operacyjnymi. Korzyści ze stosowania lekkostrawnego jedzenia odniosą również osoby borykające się z nadmiernymi biegunkami, chorobą refluksowej przełyku i łagodnymi stanami zapalnymi układu pokarmowego. Dieta powinna być stosowana tak długo, ile zaleci lekarz.
Zasady diety lekkostrawnej
Podczas stosowania diety lekkostrawnej należy wykluczyć z diety produkty zawierające duże ilości błonnika pokarmowego, ponieważ mogą one dodatkowo podrażniać osłabiony wcześniej układ pokarmowy, a założeniem lekkostrawnej diety jest jego odciążenie. Zaleca się, aby w diecie lekkostrawnej znajdowało się do 25 g błonnika pokarmowego na dzień na osobę. Niezalecane są również potrawy wędzone, smażone (szczególnie na głębokim tłuszczu) i peklowane. W jadłospisie należy ograniczyć potrawy wzdymające i bardzo tłuste. Mogą one powodować dolegliwości bólowe i negatywnie wpływać na układ trawienny.
Zaleca się, aby potrawy w ciągu dnia były rozłożone na kilka mniejszych posiłków, tak aby nie doszło do gwałtownych wyrzutów insuliny i dużego obciążenia żołądka. Taki sposób dostarczania składników pokarmowych powoduje, że organizm lepiej je przyswaja. Spożywane potrawy powinny być w temperaturze pokojowej, aby żołądek nie był podrażniany przez zbyt wysoką lub niską temperaturę. W diecie lekkostrawnej powinny przeważać potrawy gotowane w wodzie lub na parze, pieczenie w folii oraz duszenie bez wcześniejszego obsmażania. Ze sposobów na obróbkę mechaniczną polecane są miksowanie, przecieranie i ścieranie na tarce. Bardzo ważne jest, aby dokładnie i dostatecznie długo przeżuwać posiłki i nie spożywać ich w stresie i biegu, tak aby jak najbardziej ułatwić żołądkowi ich trawienie.
Dieta lekkostrawna - czego nie jeść?
Oprócz produktów z dużą zawartością błonnika nierozpuszczalnego, tłustych i wzdymających, ograniczenia na diecie lekkostrawnej powinny również dotyczyć ostrych i kwaśnych dań, alkoholu i napojów gazowanych
Jakie produkty należy ograniczyć na diecie lekkostrawnej?
Grupa produktów | Produkty ograniczane/ niezalecane |
Produkty zbożowe | Pieczywo pełnoziarniste, razowe, żytnie, grube kasze (pęczak, gryczana), wypieki na zakwasie, ciemne makarony, płatki zbożowe z dodatkiem czekolady, karmelu, ryż brązowy, mąka pełnoziarnista Pieczywo cukiernicze: rogale, słodkie bułki, croissanty, ciastka francuskie, pączki, faworki Ryż brązowy, ciemny makaron, kasza gryczana, kasza pęczak, mąka pełnoziarnista
|
Jaja | Jaja gotowane na twardo, smażone na tłuszczu |
Nabiał | Tłuste mleko, śmietana, sery żółte, pleśniowe, serki typu fromage, sery topione |
Mięso i ryby | Parówki, tłuste wędliny (mielonka, salami, parówki), mielone kiełbasy, kaszanka, dziczyzna, wieprzowina, schab karkowy, boczek, golonka, słonina, baranina, gęś, kaczka, łosoś, halibut, skorupiaki, ryby wędzone i konserwy rybne |
Rośliny strączkowe | Fasola, bób, soczewica, groch żółty, ciecierzyca |
Warzywa | Czosnek, cebula, rośliny kapustne i strączkowe w dużych porcjach |
Owoce | Owoce kwaśne (pomarańcze, kiwi), świeże owoce ze skórką (np. jabłko - ale może być zjedzone po starciu lub podduszeniu), owoce w syropie/czekoladzie, dżemy wysokosłodzone |
Zupy | Fasolowa, kapuśniak, zupy zabielane śmietaną, zupy z zasmażkami, zupy w proszku, zupy z kostek rosołowych |
Ostre przyprawy | Papryka chili |
Napoje | kawa, alkohol, gazowane napoje, kakao, mocna herbata |
Tłuszcze | Smalec, olej palmowy, olej kokosowy, twarde margaryny do pieczenia |
Dieta lekkostrawna - produkty zalecane Zalecenia co do spożywania określonych produktów będą się różnić w zależności od tolerancji danej osoby. Lista zalecanych produktów może być bardzo długa, ale przygotowując posiłki należy pamiętać o najważniejszych kwestiach - powinny to być posiłki z niewielką ilością tłuszczu (przede wszystkim tłuszczów nasyconych), produktów zawierających błonnik nierozpuszczalny oraz bez dodatku ostrych przypraw. Bazą w diecie lekkostrawnej są owoce i warzywa niskobłonnikowe, łatwostrawne produkty zbożowe takie jak jasne pieczywo, makarony i drobne kasze, oleje, chude źródła białka.
Grupa produktów | Zalecane produkty |
Tłuszcze | Oleje (rzepakowy, lniany, słonecznikowy), oliwa, masło, margaryny miękkie |
Produkty zbożowe | Jasne pieczywo, mąka pszenna, makaron pszenny, makaron kukurydziany, biały ryż, płatki ryżowe, płatki jaglane, suchary, drobne kasze (jaglana, manna, jęczmienna, kuskus) |
Nabiał i jaja | Jogurty naturalne, kefir, maślanka, chudy twaróg, mleko do 2% tłuszczu, ser żółty o ograniczonej zawartości tłuszczu, jaja na miękko, jaja w koszulkach, ścięte na parze, omlet |
Mięso, ryby | Chude mięso z kurczaka i indyka bez skóry, mięso z królika, cielęcina, w mniejszych ilościach chude części wołowiny i wieprzowiny (polędwica, rosbef, łopatka, mostek) Wędliny: szynka, schab, polędwica Ryby: dorsz, mintaj, sola, pstrąg tęczowy |
Zupy | Zupy krem w postaci kleików (kleik ryżowy, owsianka) bądź w postaci czystych, słabych wywarów, np. barszcz, pomidorowa, ziemniaczana, jarzynowa z dozwolonych warzyw |
Warzywa i owoce | Owoce i warzywa pieczone, duszone, gotowane, bez skórki i pestek |
Przyprawy | Aromatyczne, łagodne przyprawy ziołowe takie jak tymianek, bazylia, rozmaryn, cynamon, lubczyk, wanilia, majeranek, koperek, pietruszka *dopuszczalne jest (ale nie za często) stosowanie pieprzu, curry, słodkiej papryki. |
Desery | Kompoty, kisiel, musy, galaretki, biszkopty, ciasto drożdżowe |
Sosy | Delikatne o łagodnym smaku zagęszczane zawiesiną z mąki, mleka np. koperkowy |
Jak długo stosować dietę lekkostrawną?
Czas trwania diety lekkostrawnej będzie się różnił w zależności od przyczyny jej stosowania. Po zabiegach operacyjnych należy ją włączyć w 5-6 dobie po zabiegu, a w wyniku ustąpienia dolegliwości, pomału można rozszerzać dietę.
Dieta lekkostrawna - co pić?
Na diecie lekkostrawnej należy wystrzegać się produktów gazowanych, alkoholu oraz mocnych naparów herbacianych i kawy. W jadłospisie powinny się znaleźć woda niegazowana, lekkie napary z herbaty, soki owocowe, wywary warzywne. W ciągu dnia należy spożywać nie mniej niż 1,5l napojów. Ważne jest aby pamiętać o tym, aby nie spożywać napojów w trakcie posiłku, żeby nie zakłócać działania enzymów trawiennych.
Autorka artykułu: Dominika Szafraniec
Comments