Autorka artykułu: Dominika Szafraniec
Co to jest flora bakteryjna?
Przewód pokarmowy człowieka jest zasiedlany przez ogromną liczbę drobnoustrojów, a największą ich część stanowią bakterie, które nazywamy florą jelitową. Obejmuje ona 10^13 do 10^14 bakterii , co przekracza prawie 10-krotnie liczbę komórek organizmu człowieka.
To, jaki skład będzie mieć flora bakteryjna jelit danej osoby zależy od tego wielu czynników. Składają się na nie:
genotyp gospodarza,
wiek,
dieta,
stosowane leki
czy warunki sanitarne.
Podczas przyjścia na świat, człowiek zderza się z różnymi rodzajami drobnoustrojów, które zaczynają zasiedlać organizm. Badania dowodzą, że u dzieci, które przyszły na świat drogą naturalną, znajduje się drobnoustroje przypominające fizjologiczną florę pochwy matki, takie jak: : Lactobacillus czy Prevotella , a u dzieci, które urodziły się poprzez cesarskie cięcie dominują bakterie Staphylococcus, Corynebacterium i Propionibacterium. W okresie niemowlęcym skład flory jelitowej się zmienia i zależy od sposobu karmienia. Podczas pierwszych lat życia skład mikroflory zaczyna stopniowo przypominać typowy zestaw bakterii w jelitach dorosłego człowieka i pozostaje w ciągu życia stosunkowo stabilny.
Flora bakteryjna jelit – wpływ na zdrowie
Flora bakteryjna jelita grubego odgrywa w naszym życiu bardzo dużą rolę. To właśnie bakterie w jelitach rozkładają nieprzyswajalne bądź trudno przyswajalne dla nas węglowodany złożone takie jak celuloza, pektyny, hemiceluloza, ligniny czy skrobia - do cukrów prostych i krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych. Bakterie jelitowe trawią złuszczone komórki nabłonka, śluz, metabolizują składniki żółci, niektóre leki oraz potencjalne kancerogeny.
Oprócz tego, uczestniczą w biosyntezie witamin K, B1, B6, B12 oraz kwasu foliowego. Mikroflora jelitowa wpływa również pozytywnie na układ odpornościowy GALT zlokalizowany w przewodzie pokarmowym i zapobiega rozwojowi potencjalnie chorobotwórczych drobnoustrojów.
Jelita – nasz „drugi mózg”
Jelita coraz częściej bywają nazywane drugim mózgiem. W rzeczywistości, jelito i mózg połączone są poprzez oś mózgowo-jelitową. Jest to połączenie zarówno fizyczne, jak i biochemiczne. Na całej długości jelita znajduje się 108 neuronów różnych typów, tworzących złożone łuki odruchowe, które regulują funkcjonowanie jelit. Razem określane są mianem jelitowego układu nerwowego (enteric nervous system, ENS).
Przewód pokarmowy łączy się z centralnym układem nerwowym człowieka poprzez nerw błędny. Nerw ten doprowadza do odcinków przewodu pokarmowego (oprócz dolnych części jelita grubego) włókna przywspółczulne. Poprzez szlaki nerwowe, endokrynne oraz immunologiczne, mikroflora jelit przekazuje informację do centralnego układu nerwowego. To między innymi dzięki temu czujemy „ścisk w żołądku” podczas stresu czy „motyle w brzuchu” w momencie zakochania.
Czym są psychobiotyki? Probiotyki na stres
Wiedząc, że stan flory bakteryjnej jest skorelowany z funkcjonowaniem układu nerwowego, naukowcy coraz częściej poszukują są nowych metod terapii zaburzeń psychicznych, których wspomaganie leczenia mogłoby zawierać poprawienie stanu mikroflory w jelitach. Ściśle zdefiniowane bakterie probiotyczne, spożywane w odpowiednich dawkach wykazują wpływ na funkcjonowanie osi mózgowo jelitowej są nazywane psychobiotykami.
Należą do nich m.in.:
Lactobacillus rhamnosus
Lactobacillus helveticus R0052
Wkraczając w temat wpływu psychobiotyków na nastrój, należy zacząć od wytłumaczenia czym jest bariera jelitowa. Tworzą ją mikroorganizmy, które kolonizują jelito, pojedyncza warstwa komórek nabłonka oraz układ krwionośny, chłonny i immunologiczny związany z błoną śluzową jelita (GALT). Dzięki wyspecjalizowanym połączeniom między komórkami, bariera jelitowa ma zapewnioną selektywną przepuszczalność dla cząstek o danej wielkości i ładunku, co prowadzi do hamowania rozwoju stanu zapalnego wywołanego przedostaniem się do obrębu GALT niepożądanych antygenów ze światła jelita.
Zaburzona flora bakteryjna jelit – co to dysbioza jelitowa?
Dysbioza jelitowa powstaje poprzez stres, nieprawidłową dietę, w której dominują tłuszcze nasycone i wysoko przetworzona żywność, sterylne środowisko oraz wiele innych czynników.
Zaburzenie ciągłości bariery jelitowej często może być konsekwencją lub przyczyną aktywacji zapalnej odpowiedzi immunologicznej z uwolnieniem prozapalnych cytokin. Istnieje ogromna liczba dowodów na kluczową rolę układu immunologicznego i cytokin w zapalnej patogenezie depresji. Cytokiny powodują zmniejszenie dostępności serotoniny ze zwiększeniem stężenia neurotoksycznych metabolitów tryptofanu. Odkryto wiele analogii między objawami depresji, a fizjologiczną reakcją organizmu towarzyszącą infekcji i zapaleniu.
Jak działają psychobiotyki? Po co probiotyki przy depresji?
Psychobiotyki są mikroorganizmami, które pomagają odbudować integralność flory jelitowej oraz wpływają pozytywnie na oś mózgowo-jelitową. Jej prace regulują poprzez wpływ na trzy układy:
nerwowy (uczestniczą w syntezie neuroprzekaźników, takich jak serotonina, acetylocholina, GABA czyli kwas gammaaminomasłowy, melatonina czy histamina),
dokrewny (obniżają poziom stężenia kortyzolu potocznie nazywanego hormonem stresu)
oraz immunologiczny (zwiększają tworzenie cytokin przeciwzapalnych).
Dzięki tym procesom, mogą pomóc w terapii wielu zaburzeń układu nerwowego.
Po co probiotyki? Probiotyki i prebiotyki w diecie
W momentach, w których układ pokarmowy jest obciążony przez np. biegunkę lub przyjmowanie antybiotyków, stan mikroflory jelitowej może ulec pogorszeniu. W takich sytuacjach należy spożywać produkty bogate w dobroczynne bakterie probiotyczne, takie jak jogurt, maślanka, kefir, zsiadłe mleko, które są bogate w bakterie kwasu mlekowego. Warto również pamiętać o składnikach prebiotycznych, które wspomagają aktywność i wzrost probiotyków. Do produktów zawierających prebiotyki należą: czosnek, por, cebula, pomidory, cykoria, banany, aloes, siemię lniane, jęczmień, owies i rośliny strączkowe.
Jak dobrać dobre probiotyki?
Na rynku istnieje bardzo dużo różnych rodzajów probiotyków. Podczas wyboru produktu odpowiedniego dla siebie należy zwrócić uwagę na kilka kwestii. Bez wątpienia najważniejszym kryterium wyboru jest rodzaj szczepu bakterii występujący w danym preparacie. Na etykiecie suplementu powinien się naleźć rodzaj i gatunek bakterii, a także szczep wyrażony specjalnym kodem literowo-cyfrowym. Prawidłowy zapis powinien wyglądać następująco :Lactobacillusrhamnosus HN001, w którym lactobacillusto rodzaj, rhamnosus to gatunek, a HN001 jest szczepem bakterii obecnej w suplemencie. Oprócz prawidłowego zapisu, produkt powinien być przebadany klinicznie, ponieważ tylko gwarantuje to, że zachowa on swoje właściwości podczas docierania do miejsca działania. O pomoc w dobraniu konkretnego szczepu dla swojej przypadłości należy poprosić farmaceutę lub lekarza.
Autorka artykułu: Dominika Szafraniec
_________
Źródła:
Comments